Thế nào là một hãng Luật chuyên nghiệp

Tôi đã rất phân vân khi đưa ra câu hỏi này. Bởi bản thân lĩnh vực pháp lý đã được phân loại là một dịch vụ chuyên nghiệp rồi. Cho dù theo phân loại này, khi đã nói đến dịch vụ chuyên nghiệp thì đặc trưng quan trọng nhất của nó phải là hàm lượng chất xám cao. Tuỳ vào việc đầu tư cơ sở vật chất nhiều hay ít, nhân lực phục vụ như thế nào mà nó được phân thành các nhóm khác nhau như Classic Professional service firms (PSFs), Professional campuses, Neo- Professional service firms…

Tuy vậy, thị trường dịch vụ pháp lý ở Việt Nam hiện nay, vẫn chưa thoát khỏi những hỗn loạn và mang một chút dáng dấp của sự méo mó. Chi tiết, sẽ được trình bày ngay đây. Sự méo mó ấy đã ảnh hưởng không nhỏ đến hai đối tượng: những người đang học Luật và những luật sư trẻ đang tìm mô hình phát triển bản thân trong tương lai.

THUỞ HỒNG HOANG CỦA DỊCH VỤ PHÁP LÝ

Đến thời điểm này, Việt Nam đã có những hãng Luật chuyên nghiệp được xã hội thừa nhận và vinh danh bởi những tổ chức xếp hạng [các hãng luật] quốc tế cũng như khu vực. Tuy vậy, đó chỉ là một bộ phận quá nhỏ trong cộng đồng các hãng luật và/hoặc những người hành nghề Luật [sau đây để thuận tiện, xin viết tắt là PSFs].

Cách đây vài năm, trong một bữa tiệc, một đồng môn sư huynh đã bảo tôi thế này:

- Anh chuyên tranh tụng về doanh nghiệp, nhưng anh không cần đọc Luật doanh nghiệp như chú.

- Vậy anh làm thế nào để bảo vệ quyền lợi khách hàng?

- Nhận hồ sơ, anh alo cho thẩm phán. Thẩm phán bảo ok thì anh nhận, không thì thôi. Đọc luật làm gì.

Nếu bạn đi ngang qua Sở Kế hoạch & Đầu tư TP.HCM bạn sẽ thấy rất nhiều các đơn vị chuyên thành lập doanh nghiệp với giá chỉ khoảng một [01] triệu đồng…. Kể ra thì phải một danh sách dài. Cái chính là các hoạt động này đã mang lại nguồn thu nhập cho các bạn cung cấp dịch vụ. Các nhầm lẫn cũng nảy sinh. Tại sao phải chuyên nghiệp, khi mà ta vẫn có thể sống rất khoẻ? Thậm chí, một vài bạn đang muốn theo con đường Luật sư chuyên nghiệp cảm thấy hoang mang khi lựa chọn con đường để bước đi trong vài năm tới. 

THẾ NÀO LÀ CHUYÊN NGHIỆP

Một công ty luật chuyên nghiệp, một cách phổ quát mang ba đặc trưng sau đây:

Một là: Mang hàm lượng chất xám cao,

Hai là: Nhân sự thực hiện dịch vụ phải có chuyên môn; và

Ba là: Vấn đề vốn không phải là thứ đóng vai trò chính yếu.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ CHUYÊN NGHIỆP

Có hai yếu tố làm cho hoặc ảnh hưởng đến tính chuyên nghiệp của một hãng luật là Con người và Qui trình. Trong đó con người là yếu tố đóng vai trò trung tâm. Chẳng cần phải văn vẻ, gốc của professional service là đi “serve” người ta để kiếm tiền. Muốn serve được tốt, thì người cung cấp dịch vụ phải sành sỏi về lĩnh vực mà khách hàng đang cần. Càng giỏi nghề thì càng nhiều khách và khả năng tính phí càng cao.

Có một sự khác biệt rất lớn giữa hành nghề chuyên nghiệp và hối lộ. Theo đó, trong một vài trường hợp, việc người cung cấp dịch vụ liên kết với cá nhân/tổ chức có thẩm quyền [thông thường là bằng lợi ích tài chính], công việc trở nên trôi chảy. Nhưng khi đã chọn con đường “nhúng chàm”, cái giá phải trả là:

Một: Đây là một hành vi bất hợp pháp, một hành vi bị nghiêm cấm bởi pháp luật và đạo đức nghề nghiệp.

Hai: Ngay cả khi bỏ qua rủi ro ở trên, thì bản chất bạn không phải là người cung cấp dịch vụ. Vì người đưa ra các tư vấn, các hỗ trợ pháp lý là “chỗ dựa” ở phía sau của bạn.

Luật lệ là các qui tắc. Bạn vẫn có thể hành xử đúng mực thông qua dào tạo và tự đào tạo để có hiểu biết và kỹ năng cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Thậm chí, trong một vài trường hợp, việc khởi kiện lại một vài cá nhân/tổ chức có thẩm quyền là chuyện có thể làm, trong trường hợp bạn nhận định vụ việc cần thiết phảo như vậy. Đây sẽ là khía cạnh mà một CÒ PHÁP LÝ không bao giờ có thể hoặc dám làm.

Tính chuyên nghiệp của một luật sư được thể hiện thông qua kiến thức mà họ có trong lĩnh vực hành nghề, kỹ năng thực hiện công việc và tác phong trong giao tiếp. Những luật sư thành danh mà tôi biết, đều là những người thực hành những yếu tố này ở mức độ đỉnh cao trong một thời gian dài.

Qui trình là một yếu tố quan trọng để xây dựng các PSFs. Tuy nhiên, qui trình là hệ quả của con người chuyên nghiệp. Hiểu nôm na, qui trình là tất cả những trình tự mà hãng luật thực hiện khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng và thực hiện các hoạt động trong nội bộ.

Có con người chuyên nghiệp thì [gần như] sẽ có qui trình chuyên nghiệp. Một luật sư chuyên nghiệp sẽ khó mà chấp nhận một qui trình làm việc không rõ ràng và khó dự đoán. Các “bực mình” này sẽ được giải quyết thông qua việc họ xây dựng và hoàn thiện các qui trình theo thời gian. Những luật sư chú tâm đến yếu tố này sẽ trở thành những người quản lý và/hoặc sở hữu hãng luật riêng. Những người thuần chỉ quan tâm chuyên môn thì chịu khó … làm thuê vậy.

CHUYÊN NGHIỆP KHÔNG GẮN LIỀN VỚI QUI MÔ

Một hãng luật lớn với nhân sự đông đảo và khách hàng nhiều, không thể không chuyên nghiệp. Bởi sự thiếu chuyên nghiệp sẽ dẫn đế hệ quả là dịch vụ mà họ cung cấp đến khách hàng không đồng nhất về chất lượng. Các doanh nghiệp lớn có nhiều lựa chọn sẽ không có lý do gì để tiếp tục sử dụng dịch vụ từ một PSF như vậy. Đồng thời, việc thực hành tính chuyên nghiệp trong thời gian dài, làm cho PSF càng cung cấp dịch vụ hiệu quả, làm cho họ vượt trội hơn đối thủ. Cho nên, các hãng luật lớn chuyên nghiệp vừa là nguyên nhân vừa là bản chất vậy.

Nhưng không vì thế mà các hãng luật nhỏ có quyền bỏ qua tính chuyên nghiệp và cung cấp dịch vụ mang tính tuỳ hứng. Sự khác biệt giữa PSF lớn và PSF nhỏ là sự khác biệt về khách hàng. Khách hàng sẽ quyết định doanh thu mà hãng luật nhận được nhiều hay ít. Và cũng từ đó nó đòi hỏi nguồn lực để thực hiện dịch vụ là khác nhau. Có thể khách hàng cá nhân hoặc doanh nghiệp nhỏ, yêu cầu không khắt khe đối với các hãng Luật. Nhưng không có nghĩa khách hàng không có quyền được serve với những chuẩn mực cao. Trong một thế giới hỗn loạn, việc chuyên nghiệp không chắc sẽ làm bạn trở thành nhà vô địch trong cuộc đua, nhưng chắc chắn bạn không bị bỏ lại sau. Khi thị trường đã định hình, thì những cố gắng chuyên nghiệp [thêm 1 chút may mắn] sẽ được đền đáp.

TÓM LẠI

Để trở nên chuyên nghiệp:

Luôn ý thức về tính chuyên nghiệp

Đầu tư nghiêm túc về kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp

Bỏ qua những cám dỗ của việc hối lộ và

Hãy hành nghề với tất cả sự kiêu hãnh của một Luật sư chuyên nghiệp.