Lang thang trong những bản nhạc trẻ


Sau một tuần cày cuốc, chủ nhật làm ly cafe và nghe những bản thịnh hành. Tuần này tôi quyết định nghe ba (03) bản: Vì mẹ anh bắt chia tay – Miu Lê, Karik, Ai muốn nghe không – Đen Vâu, There’s no one at all – Sơn Tùng – MTP.

 

VÌ MẸ ANH BẮT CHIA TAY

Bài này gây một ấn tượng mạnh với tôi, nếu nhìn từ góc độ của một luật sư thương mại đang ở tuổi 40. Những khung hình với hiệu ứng chuyển cảnh ở tốc độ cao, tạo hình Miu Lê đầy ma mị thể hiện sự một sự đầu tư công phu. Cho nên, cũng không có gì lạ khi bài này liên tục nằm ở vị trí đầu trong mục trending music Việt Nam của Youtube.

Điểm nhấn thú vị của bài này chính là phần rap của Karik. Nếu Miu Lê thật nền nả cho Karik trình diễn đoạn đối thoại của đôi tình nhân. Những thứ đang trending, thời thượng đều gom lại một đáng yêu.

Em nghĩ nhiều làm gì cho mệt đầu
Cứ mặc định anh là thằng tệ bạc
Thừa biết hạnh phúc của em là kim cương
Nhưng lại không thể trở thành người chế tác

Một phần anh muốn tập trung cho sự nghiệp
Nên tình cảm này anh buộc phải cự tuyệt
Mặt khác anh sợ cảm giác phải yêu xa
Mình không tới đâu cũng khó lòng từ biệt
Trong mắt anh thật sự em rất tuyệt
Dù rằng hai đứa không hợp nhau là mấy
Em rất tốt nhưng mà anh rất tiếc
Mẹ của anh bắt anh phải chia tay

Nếu chịu khó xem các phim Việt Nam dài tập, đâu đó mô típ phim cũng xoay quanh vài câu rap này. Nếu phần trình bày của Miu Lê hoàn toàn có thể được trình bày bởi bất kì một ca sĩ hạng xoàng nào, thì phần thú vị nhất của MV này chính lại là phần rap của Karik. Đầy chất đểu cáng và bội bạc của một thằng công tử thất học, mất dạy. Quá tuyệt! So với  thời của Anh Không Đòi Lại Quà, Karik đã có một bước tiến rất dài. 

 

AI MUỐN NGHE KHÔNG

Bản này tạo cảm giác trái ngược hoàn toàn so với Vì Mẹ Bắt Anh Chia Tay. Đang từ một MV đầy sắc màu tôi chuyển sang một thái cực hoàn toàn khác. Gam màu tối của MV cùng với một thứ âm nhạc được đóng khung trong các nốt trầm, tạo một cảm giác của một buổi chiều buông trong những lời tự sự. Tôi cho, đâu đó bài này mang dáng dấp của Đi Trong Mùa Hè mà Đen đã phát hành vào tháng 05.2022, một bài nhạt nhẽo và đầy chất quảng cáo cho một sản phẩm thương mại. Có lẽ, bài này đã cho Đen “một cái tát to”. 

Lao vào đời để kiếm cơm lao vào nhạc để giãi bày
Nhưng đôi khi vì không cẩn thận mà lao mẹ vào trong cái bãi lầy
Lớn lên từ nhiều va vấp mà đã vấp và va thì phải trầy
Da tróc vảy có đầy ca xóc nảy nhiều đêm nằm nghĩ nên mãi gầy

Cái thú vị của bài này chính là ở tính tự sự. Nó không còn là cái xóc nổi, quậy phá trong những bài trước đây của Đen indie. Nó là những tâm sự của một Đen Vâu đã bước vào thị trường mainstream. Nó là cái nhìn của một người đã bước sang một độ tuổi nhất định của cuộc đời. Cái thứ âm nhạc ấy nó nhẹ nhàng, không ồn ào nhưng lại có sức len lỏi và tạo cho ta một tiếng thở dài đồng cảm.

Cũng đã bớt đi nhiều mong ước
Ngày xưa viết nhiều năm nữa giờ lại nghĩ về nhiều năm trước
Chẳng có gì phải nghĩ cũng chẳng muốn phải nghĩ gì nhiều
Hồi đó cũng chỉ vì liều lênh đênh trôi theo chiều con nước
Ngày trước ngại không ai nghe giờ thì ngại làm fan thất vọng 
Và đó là điều dễ hiểu họ và mình cùng đang cất giọng

Tuy vậy, đâu đó vẫn là những triết lý quen thuộc trong phong cách của Đen, thứ triết lý khiến cho anh một mặt giữ chân các khán giả trẻ tuổi nhưng có “độ lắng” nhất định về cuộc sống, khác với các khán giả mà Karik đang hướng đến.

Ai cũng nghĩ mình thật to tát đến khi đời cho cái tát to
Những điều mày tưởng mày biết hết thật ra chỉ là được phát cho
Họ nói mỗi người một hạt cát nhưng có hạt cát nhỏ hạt cát to
So với chính mình ngày hôm trước đừng lấy cuộc đời người khác đo

 

THERE’S NO ONE AT ALL

Đây có lẽ là trường hợp ồn ào nhất mà chúng ta có thể nói đến. Kể từ sau quyết định xử phạt đầy tranh cãi đối với lần ra mắt đầu tiên, cũng rất nhanh sau đó Sơn Tùng đã có phiên bản mới đáp ứng các yêu cầu về mặt quản lý Nhà nước về văn hoá.

Phần âm nhạc không có quá nhiều thứ để nói. Vì lời hát thì quá đơn giản, molody thì cũng rất quen thuộc nếu bạn hay nghe nhạc đương đại của US, UK. Đến đây, tôi chợt khựng người lại một chút. Mình đang ở VN mà. Và trong một rừng na ná nhau của nhạc Việt trẻ, rõ ràng, There’s no one at all là một sự khác lạ. Chính sự khác lạ này, tạo nên sự thú vị cho người nghe.

 

KẾT

Cả ba MV đều có những thứ lý thú. Nhưng nếu phải xếp hạng, tôi sẽ chọn lần lượt là There’s no one at all, Ai muốn nghe không, Vì mẹ anh bắt chia tay.

Vì mẹ anh bắt chia tay rõ ràng rất xứng đáng với số lượt xem lên đến 68 triệu. Vì nó vui vẻ, nội dung đơn giản và đầy màu sắc. Nhưng rõ ràng, MV này cũng chỉ là một thứ để giải trí trong chốc lát bởi nó thiếu đi sự sáng tạo mà đơn thuần chỉ là sự lắp ghép và vay mượn nhiều thứ trong nền văn hoá đại chúng. Góc quay nhanh, phong cách ma mị của Vì mẹ anh bắt chia tay khiến tôi hình dung ngay đến Bad Romance của Lady Gaga với một chút cảm hứng từ dòng phim ma thuật của Tây phương. Mặc dù không phủ nhận tài năng của Karik khi đạ trình diễn rất tuyệt vai một tình lang bội bạc, nhưng lời ráp xuôi tai cũng không thể nào địch được với chất tự sự và triết lý của Đen Vâu.

Trong khi đó Ai muốn nghe không về mặt nội dung là quá ổn nhưng cách mà đa phần Đen đã làm được để định hình nên một rapper triệu like ngày nay. Nhưng như trên đã đề cập, hãy nhớ rằng Đen đã thành công trong cả thập kỉ, những câu rap kiểu này đã tồn tại đủ lâu để đi từ thái cực mới mẻ, thú vị đang dần chuyển sang ước lệ và nhàm chán. 

 

Khi ta nói There’s no one at all giống với âm nhạc Âu Mỹ, cũng có nghĩa ta thừa nhận Sơn Tùng đã tiến một bước xa ra khỏi biên giới hình chữ S. Với vị thế của Sơn Tùng, nếu anh vẫn tiếp tục với những sản phẩm trước đây, tôi chưa thấy có bất kì một nghệ sĩ nào có thể thách thức vị thế của Tùng trong thị trường âm nhạc đại chúng hiện nay. Nhưng anh đã chọn cho mình một lựa chọn táo bạo khi quyết định hoà vào pop culture của thế giới. Nó có thể mang lại cho anh một vị thế cao hơn với một thị trường rộng lớn hàng tỉ người nghe trên toàn cầu, nhưng cũng có thể làm cho vị thế của anh tại Việt Nam bị lu mờ. Bỏ qua câu chuyện thương mại, nếu đánh giá vai trò của một nghệ sĩ là sáng tạo và luôn vượt lên chính mình, thì khía cạnh này, Tùng là vô đối. Âm nhạc của Tùng còn lâu mới là thứ thế giới sẽ mãi nhớ. Nhưng suy cho cùng bản chất của pop culture luôn là vậy mà, luôn bùng nổ và bị thay thế nhanh chóng. Cho nên, nội riêng việc đủ tầm nhìn để nhận ra, đủ tài năng để thực hiện và đủ bản lãnh để hoà giọng vào nền âm nhạc đang đại rộng lớn, Tùng hoàn toàn xứng đáng mới mọi lời khen.

Nhận xét